Kıkırdak Yaralanmaları
Kıkırdak Yaralanmaları Nedir?
Eklem kıkırdağı, eklem yapan kemiklerin yüzeylerini örten ve onları kaygan hale getirerek eklem yüzeylerinin birbiri üzerinden hareket etmesini sağlayan yapılardır.
NEDENLERİ:
Yaşlılık ve romatizmal hastalıklar yanı sıra sporcularda olduğu gibi yük binen eklemlerde aşırı kullanım ve yapısal anatomik bozukluklar kıkırdak yıpranmalarına yol açabilir. Kimi zaman da ani travmalar nedeni ile kıkırdak dokuda yumuşama veya kemikten ayrılma oluşabilir. Kıkırdak yaralanmalarının en önemli bulgusu eklemin ilgili bölgesine odaklanan ağrıdır. Eklem sıvısı artışına bağlı olarak eklemde şişlik olabilir. Bu şişlik aktivite veya sporla artar, dinlenme ile azalır. Eklemde takılma, sıkışma ve kilitlenmeye yol açabilir. Eklem kıkırdak dokusunda sinir uçları yoktur. Bu nedenle kıkırdak harslarında başlangıçta ağrı hissedilmez. Eklem kıkırdak hasarı büyüyüp altındaki kemiğe ulaşınca o zaman ağrı hissedilir.
Kıkırdak hasar düzeyi dört grupta sınıflanır.
Grade 1: Kıkırdakta yumuşama
Grade 2: Kıkırdakta yüzeysel çatlaklar
Grade 3: Kıkırdakta daha derin hasarlar, krater görünümü
Grade 4: Kıkırdağın altındaki kemiğin ortaya çıktığı hasarlar.
Grade 4 kemik hasarında kıkırdaktan kopan serbest parçalar eklem içinde dolaşarak kilitlenme, ağrı ve aşınmaya neden olabilir. Tanı konmasında ağrının incelenmesi önem taşır. Ağrı ne zamandır var? Şişlik var mı? Hangi durumlarda şişlik artıyor? Ağrıyı artıran azaltan hareketler neler? İstirahatte ağrı var mı? Ağrının ve hassasiyetin olduğu bölgeler nereleri? Ortopedistin yapacağı klinik muayene ve çekilen radyografi ve MR sonuçları ile kesin tanı konulmuş olur. Eklem kıkırdak hasarlarında en büyük sorun kıkırdağın beslendiği bir damarsal yapı olmaması ve kıkırdağın sadece eklem sıvısı yardımı ile beslenmesidir. Dolayısıyla kıkırdağın kendini yenileme özelliği yoktur.
TOTAL DİZ ARTROPLASTİ OPERASYONU İLE İLGİLİ VİDEOYU İZLEMEK İÇİN TIKLAYINIZ
TEDAVİ YÖNTEMLERİ:
Tedavide hafif kıkırdak hasarları için;
Grade 1-2 ağrılı dönemde buz, analjezik antienflamatuar ilaçlar ile kıkırdak destekleyici ilaçlar ve diz egzersizleri yeterli olabilir.
Grade 3 için; eklem içi enjeksiyonlar ve fizik tedavi uygulanmalıdır.
Grade 4 dediğimiz ve kemiğin ortaya çıktığı durumlarda ise cerrahi yöntemler düşünülmelidir. 2 cm'den küçük alanlara özellikle 30 yaş ve altındaki hastalar için mikro kırık yöntemi uygulanabilir. Yük binen hasarlı bölgelere mozaikplasti yöntemi yük binmeyen bölgelerden alınan kıkırdak kemik silindirleri alınarak uygulanabilir. Bir başka yöntem de son zamanlarda uygulanmaya başlanan sağlam kıkırdakların alınıp laboratuvar ortamında çoğaltılması ile elde edilen kıkırdak hücre kültürlerinin kıkırdak kaybı olan alanlara yeni bir cerrahi ile yerleştirilmesidir. Bazen kıkırdak hasarına mevcut menisküs yırtığı, eklem içi serbest cisim, diz kapağı içe dönüklüğü gibi problemlere yol açıyorsa, önce bunlar giderilmelidir. Hafif dereceli kıkırdak hasarları bazen ilaç ve ev egzersiz programı ile yeterli sonuçlar vermeyebilir. O zaman fizik tedavi rehabilitasyon önerilir.
FİZİK TEDAVİ VE REHABİLİTASYONUNDA;
Hastanın ağrılı döneminde tens (ağrı azaltmaya yardımcı elektrik akımları), buz, manyetik alan, laser, ultrason masaj uygulanır. Ağrılar azaldıkça stretching (germe) ve kuvvetlendirme programı (özellikle quadriceps kasının iç parçası) uygulanır. Lastik ve ağırlıklar kullanılarak kıkırdağı koruyan açılarda kuvvetlendirme yapılır.
Manuel terapi olarak elle yapılan diz kapağı mobilizasyonları, lateral retinaculum gevşetme, pnf uygulanır.
Cybex isokinetik ileri kuvvetlendirme, özel diz bantlamaları (kinesiyotape ve lakotape) yapılır.
Hastanın varsa kalça, ayak bileği ve bel bölgesinde bir imbalans yada kötü hizalanma (diz eklemini etkilediği düşünülerek) giderilmeye çalışılır.
Hasta, varsa kilo problemi, kilo vermesi, ev egzersizlerini düzenli yapması ve günlük hayatta nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda bilgilendirilir.
PROS.E.M Fizyo Center olarak; yaşadığınız sakatlıklar hakkında etik olarak sizleri bilgilendirir, tedavi süreçleriniz ve ilerleyişi hakkında sizleri detaylı bir şekilde aydınlatır uygulamalarımızı bunun ışığında devam ettirir sizleri sağlıklı yaşamlarınıza tekrardan kavuşturmak için elimizden geleni yaparız.